‘Profetisch christendom’
Tijdens mijn studieverlof heb ik me verdiept in het ‘profetisch spreken’ van de kerk. Het zijn in de bijbel altijd de profeten geweest die Israëls koningen opriepen om vanuit recht en gerechtigheid te regeren.
Niet afgoden als macht en kapitaal moeten de drijfveer voor het regeren zijn, maar het eerbiedigen van de Eeuwige.
Als bijvoorbeeld koning Achab in Israël de Baäl begint te vereren, treedt de profeet Elia naar voor: ‘Hoe lang blijft u nog op twee gedachten hinken? Als de heer God is, volgt Hem dan; is het Baäl, volg dan Baäl’ (1Kon 18,21).
De woorden die de profeten namens de Ene uitspreken zijn niet bedoeld als ‘zoete koek’. Het zijn een beetje de ‘dwarsliggers’ van God. Het schuurt vaak als een profeet namens de Ene de ‘kansel beklimt’.
De profeet spreekt namens een God die een verbinding, verbond, is aangegaan met de mens. Het is de context van het verbind tussen God en mens waarin de profeten spreken.
Theologen als Dorothee Sölle en Rowan Williams menen dat het de taak van de kerk is om steeds weer aandacht te vragen voor hen die in de samenleving de klappen krijgen. Ook Samuel Wells, predikant in Londen, ziet het als de voornaamste roeping van de kerk om vreemdelingen een thuis te geven en hongerigen voedsel. Jezus heeft volgens hen nooit een kathedraal willen bouwen, maar wilde dat de wet werd nageleefd. Zie bijvoorbeeld zijn beroemde Bergrede. De boeken van Sölle en Williams hebben me zeer geïnspireerd. Ze geven inhoud aan het diaconale karakter van de gemeente van de Messias. Profeten blijven nodig en ook het profetisch spreken.
‘Het is niet aan ons de dag te voorspellen, maar die zal komen, dat er weer mensen geroepen worden om zo Gods woord te spreken dat de wereld er onder verandert en zich vernieuwt…de mensen zullen ontsteld zijn maar zich gewonnen geven aan haar kracht; een taal van een nieuwe rechtvaardigheid en waarheid, een taal die de vrede verkondigt tussen God en de mensen en de nabijheid van Zijn Rijk.’ (D, Bonhoeffer, mei 1944, Tegel).
Komende vrijdag vertrekken we voor vier weken naar het Zwitserse stadje Olten waar onze dochter woont. We gaan daar stage lopen bij de Evangelisch-Reformierte Kirchgemeinde Olten. De predikante Uwe Kaiser en Melanie Ludwig zullen ons begeleiden en meenemen in hun werk. Net zoals we een aantal jaren geleden in Amerika in de keuken van een kerk hebben gekeken, doen we dit weer. De gemeente heeft veel overeenkomsten met die van ons hier in Nederland. Verder ondernemen ze ook allerlei diaconale activiteiten als eten met vluchtelingen, taalles geven aan OekraÏners en activiteiten organiseren om de eenzaamheid aan te pakken.
Woensdagmorgen 15 mei mag ik een lezing geven over het onderwerp ‘diaconaal predikant’ aan een groep predikanten uit de provincie Aarau. De lezing is voor mij ook een manier om mijn werk als diaconaal predikant hier te evalueren. Wie zin heeft kan deze lezen. Voor mij wordt steeds duidelijker dat de toekomst van de kerk gelegen is in het concreet maken va de oude kloosterregel: ‘Bid en Werk’.
Aartsbisschop Romero van El Salvador beschreef ooit hoe hij zijn preken maakte. Op de ene hoek van zijn bureau lag de Bijbel en op de andere een stapel kranten van de afgelopen week. Pas wanneer beide verhalen elkaar raakten, was de aartsbisschop tevreden. Het Woord van God heeft immers in elke tijd een eigen zeggingskracht.
Ds. Jeroen Jeroense
29 april 2024
Elst
