‘Geroepen zijn’
Zondag 19 oktober wordt er op verschillende manieren aandacht besteed aan het feit dat ik 25 jaar predikant ben in de Protestantse Gemeente Elst. Dankbaar en met veel vreugde kijk ik op deze jaren terug. Samen met mensen binnen en buiten de kerk heb ik allerlei activiteiten kunnen organiseren die het visioen van de Messias een stukje dichterbij brachten. Een visioen waarin voor ieder mens op aarde een eerlijke en rechtvaardige plek is gereserveerd. Het is tegelijk ook een moment voor bezinning op wat het nu betekent om vandaag de dag predikant te zijn. Waar ben je toe geroepen om het eens meer kerkelijk uit te drukken.
Nu is volgens de grote kerkhervormer Maarten Luther ieder mens een ‘geroepene’. Hij sprak namelijk over het ‘priesterschap der gelovigen’. Iedereen is priester voor het aangezicht van God, wat voor werk je ook doet. Het werk van de fietsenmaker die iedere dag fietsen repareert is net zo waardevol als het werk van een predikant. Luther vertaalt daarom in zijn bijbel-vertaling naar de volkstaal het woord ‘arbeid’ dan ook met ‘beroep’. Iedere gelovige mag zijn beroep zien als roeping. De waarde van arbeid ligt niet in wat we doen, maar hoe en waarom we arbeiden. Je werkt als mens niet voor de overheid, of voor een werkgever, maar je werkt om Gods rijk op aarde vorm te geven. Het beroep is een roeping van God om God in de wereld te dienen, en om onze naaste te helpen.
Hoe je je roeping vorm en inhoud geeft ontdek je in relatie met God. Juist in de stilte kun je de stem van de heilige Geest verstaan. Het is de kunst om je niet laten leiden door trends of verwachtingen van anderen, maar geloven dat je een onderdeel mag zijn om het visioen van de Messias concreet te maken in je eigen levenssfeer. Nu blijft de vraag staan op welke manier ik dit als predikant geprobeerd heb. Ik zie het als mijn roeping om de verhalen uit de bijbel in dialoog te laten gaan met het leven van mensen nu. Het zijn zingevingsverhalen die het leven van mensen richting willen geven. Juist in de oeroude verhalen die vol levenssymboliek zijn ontdek je als mens op wat voor manier je in het leven kunt gaan staan. Welke waarden en normen streef je naar? Wat houdt een ‘goed leven’ in? We mogen als mensen in alle vrijheid ons leven waardevol maken en betekenis geven en als predikant ben ik geroepen om de dialoog tussen de mens en de bijbel gaande te brengen. Als predikant ben je geroepen om mensen uit te dagen om in de spiegel van de verhalen uit de bijbel te kijken en je af te vragen: wie ben ik en hoe geef ik handen en voeten aan de droom van een eerlijke maatschappij.
Tevens zie ik het ook als mijn roeping om van de gemeente van de Messias een plek te maken die tegen de tijdgeest van haast en polarisatie ingaat. We leven, helaas zou ik zeggen, in een wereld waar vluchtigheid de plaats heeft ingenomen van duurzaamheid. Juist in de gemeente van de Eeuwige oefenen we ons in duurzame relaties die standhouden tegen populariteit en populisme. Werkelijke Liefde zoals Christus die ons heeft voorgeleefd bestaat vooral uit het duurzaam volhouden en betrouwbaar zijn voor de ander. Haast staat tegenover liefde.
Het behoort tot de roeping van een predikant om de gemeente van Christus op te bouwen tot een ontmoetingsplek waar zingevingsverhalen, rituelen, symbolen en verbinding centraal staan. In de gemeente van de Messias gaat het niet om winst, rendement of groei maar om de relatie met God, de natuur en de ander. We gaan niet uit van de maakbaarheid van het leven dat tot een succesverhaal moet uitgroeien. We beseffen dat we mensen zijn van goede wil die regelmatig tekort schieten en de plank soms flink kunnen misslaan. In de gemeente van de Messias mag je juist je tekortkomingen benoemen en voor je fouten vergeving vragen. Daarnaast is het ook een plek van hoop en vrede.
Bonhoeffer benadrukte dat geloof geen abstract concept is, maar een beslissing die concrete consequenties heeft. Christenen zijn geroepen tot een actieve navolging van Christus, een gehoorzaamheid aan Gods wil die hen dwingt te handelen. Sinds januari 2023 ben ik voor 50% van mijn werktijd in de PG-Elst aangesteld als diaconaal predikant. Meer dan anders bestaat mijn roeping uit het aan de orde stellen van de diaconale taak van de gemeente.
De basisregel waarin diaconaal handelen wordt vormgegeven, is bondig samengevat in de woorden: ‘heb je naaste lief zoals jezelf’, (Mattheüs 22: 39). Dit is een stevige basis voor diaconaat. Dit liefhebben van de naasten wordt concreet in de houding die Jezus had naar de meest kwetsbare mensen in zijn omgeving. Hij treedt keer op keer op ten gunste van mensen die ziek zijn of uitgestoten, die honger hebben, geen thuis hebben of in de gevangenis zitten. Diaconaat is met andere woorden: de kwetsbaren een stem geven en tegelijk hun situatie in de samenleving verbeteren.
In de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland staat het als volgt verwoord in artikel X, 2: De gemeente vervult haar diaconale roeping in de kerk en in de wereld door in de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid te delen wat haar aan gaven geschonken is, te helpen waar geen helper is en te getuigen van de gerechtigheid van God waar onrecht geschiedt.
Dit is voor mij een heldere leidraad om mijn roeping als predikant concreet te maken. Samen me anderen ‘helpen waar geen helper is’. En dat in het vertrouwen dat Gods geest ons daarbij helpt.
Jeroen Jeroense
