Droom begint vorm te krijgen

10 Februari 2022. Gemeenteavond project Werk aan de Grote Kerk.

In de Grote Kerk zaten circa 65 personen en via YouTube hadden zich nog eens 25 personen aangemeld. Een goede opkomst. Deze gemeenteavond werd georganiseerd door de Kerkenraad in samenwerking met architectenbureau Stiel. Gepresenteerd werd een masterplan van een verdere uitwerking van de Droom, zoals deze eerder aan de gemeente is gepresenteerd. De Kerkenraad is dermate enthousiast over dit plan dat dit aan de gemeente kon worden gepresenteerd.

Het doel van de gemeenteavond was om de gemeente te informeren over dit voorstel, hun mening hierover te vragen en om opmerkingen, ideeën en tips mee te nemen in de volgende fase: uitwerking van het masterplan naar een voorlopig ontwerp. Aangegeven werd dat het voorstel niet in beton gegoten was en er ook nog niets besloten was door de Kerkenraad.

De bijeenkomst bestond uit twee gedeelten. Een presentatie van architect Ron Verduijn over de uitwerking van de Droom. Een ontwerp dat recht doet aan de wens om te vieren, te ontmoeten, te leren en te inspireren. Het tweede gedeelte bestond uit vragen en opmerkingen vanuit de gemeente. Zowel vanuit de kerk als via de YouTube-chat.

De afdronk van de gemeenteavond was dat de Kerkenraad zich voldoende gesteund voelt om het concept-ontwerp verder te laten ontwikkelen naar een definitief ontwerp.

De gemeenteavond

De avond werd geopend door Jeroen Jeroense in verband met afwezigheid van Peter de Leeuwerk. De hoop werd uitgesproken dat ‘dromen zullen dromen en visioenen zien’. Een droom van een levende gemeente en een visioen van een inspirerende kerk. Een doorkijkje naar een gemeente die zich blijft laven aan de bron van licht en leven. Een gemeente die toekomstbestendig is, levendig en met beide benen in de samenleving staat. Een gemeente die viert, ontmoet, leert en inspireert. Zoals dit al eeuwen gebeurt in de kerk.

Vieren

In de tijd veranderen mensen en dus ook de vieringen. Iedere generatie zoekt zijn eigen taal, lied en vorm. Met de verandering van ons geloof en manier van vieren, is ook de kerk aan verandering toe. De Droom. Vieren vindt de gemeente heel belangrijk. Dit bleek uit een paar jaar geleden gehouden enquête. Als gemeente willen wij op de toekomst gericht blijven vieren. Hiervoor moeten een aantal praktische zaken worden aangepakt, zoals het vervangen van de verwarming, geluidsinstallatie overige multimedia en het verduurzamen van het kerkgebouw. Randvoorwaarden om de Droom mede tot werkelijkheid te laten komen. Maar daar is meer voor nodig, met name meer flexibiliteit. Flexibiliteit in de wijze van vieren: niet alleen luisteren naar een overweging, maar ook samen in gesprek gaan. Niet alleen maar tegen elkaars ruggen aankijken, maar ook elkaar van ‘gelaat tot gelaat’ kunnen aanschouwen. Naast orgel als begeleiding ook andere instrumenten. Naast een koor ook een Houseband, etc. 

Ontmoetingen

Verder willen we dit bijzondere eeuwenoude huis ook geschikt maken voor allerlei andere ontmoetingen. Concerten, lezingen, theateruitvoeringen, lintjesregen etc. Dat het ook een huis van dit dorp mag worden, liefst van heel de Overbetuwe en ver daarbuiten.

Invulling van de Droom: de architect

Wat is de toekomst van een gebouw? Wil je iets zeggen over de toekomst dan moet je weten waar je vandaan komt, wat is de geschiedenis van het gebouw en wat is de visie voor de toekomst. Ron geeft aan dat dit zorgvuldig is voorbereid in Elst.  De Droom is door Stiel als uitgangspunt gehanteerd bij het maken van het concept-ontwerp.

De historie

Door de eeuwen heen is de kerk steeds veranderd en aangepast naar de verwachte behoeften in de toekomst. Iedere keer weer herontdekken, uitvinden en opbouwen. Dat is wat ook is gebeurd na de 2^e wereldoorlog: een compleet verwoeste kerk opnieuw opbouwen: de Wederopbouw.

De kerk is een samenstelling van christelijke kerken en een Romeinse tempels. Deze twee verschillende kerken stonden haaks op elkaar. Volgens de Romeinse bouwtraditie stond de toegangsdeur gericht op het zuiden, op Rome. De christelijke bouwtraditie schreef voor dat het Koor gericht was op het oosten, op Jeruzalem. En zo is ons gebouw ook gebouwd. Een kerk waarin niet alleen de wederopbouw zichtbaar wordt gemaakt, naar ook de Romeinse tempel.

Het Plein

Deze op elkaar gestapelde gebouwen zijn uniek en uitgangspunt voor de transformatie. Een kerk met twee richtingen. Stiel heeft deze twee richtingen over elkaar heen gelegd en dan ontstaat een interessant kruispunt. Daar vindt de grootste aanpassing plaats: een plein. Het Plein is het kruispunt van twee assen: de as van de geschiedenis (Romeinse tempel) en de as van de liturgie (Wederopbouw).

Dit Plein wordt de centrale plek in de kerk. Door de plek van de tempel als leefplein te nemen, worden de contouren van de tempel gevolgd. Hiervoor moet een gedeelte van de banken, circa de helft, worden verwijderd en komen daar stoelen voor terug. Stoelen die in diverse vormen kunnen worden neergezet. Zo wordt flexibiliteit gecreëerd. Het Plein is de plek voor divers gebruik.

Het Paviljoen

Het plan is om naast de kjerkdiensten diverse andere activiteiten te ontplooien, zoals concerten, exposities, bijeenkomsten, vieren, leren, ontmoeten. Om dit te bewerkstelligen is een plek nodig om al deze activiteiten/functies goed te laten functioneren: het Paviljoen. Een multifunctionele aanbouw aan de noordzijde van de kerk, pal tegen de kerk aan. Een Paviljoen met een foyer, keuken, sanitair, opbergruimte voor de stoelen, voorbereiding van de dienst en een multifunctionele zaal.

Ook de historie van de kerk in de vorm van het museum krijgt een andere vorm. De zogenaamde heilige huisjes met daarin de artefacten verdwijnen en worden door het gebouw heen geplaatst in kleinere vitrines. Daarnaast wordt de oude stookkelder geschikt gemaakt als zaal. Hiermee wordt verbinding met de Romeinse tempel nog directer.

Vragen en reacties

Na de presentatie van Ron Verduijn was er veel ruimte voor het stellen van vragen en het geven van een reactie. Vragen gingen bijvoorbeeld over de nut en noodzaak van de verbouwing, het tijdpad, of door de verandering meer jeugd naar de kerk komt en de benodigde investeringen. Op de website zijn een groot gedeelte van de gestelde vragen inclusief de gegeven antwoorden opgenomen. Zie hiervoor www.pg-elst.nl/actueel/werk-aan-de-grote-kerk.

Kort samengevat

Kort samengevat kun je stellen dat er twee fasen zijn. Fase 1: werk in de kerk om ruimte te maken om te vieren en fase2: het Paviljoen. Dit plan zorgt voor verbinding tussen de kerk en de tempel, met een goede basis om te vieren, te ontmoeten en elkaar te inspireren.

Nogmaals, de afdronk van deze gemeenteavond is positief en geeft de Kerkenraad vertrouwen in de verder te nemen stappen.