‘Zij leven hoog’
Door een geheimenis omsloten,
door alle dingen uitgestoten,
gaat hij op alle dingen in.
Alleen uw woord geeft aan zijn falen
zijn rustloos zoeken en verdwalen
een onuitsprekelijke zin.
O God, wij bouwen als ontheemden,
wij wonen en wij blijven vreemden,
bestemd voor hoger burgerrecht.
Wil ons, o Koning der getijden,
een woning in de stad bereiden
waar Gij het fundament van legt.
Lied 823: 4 en 5
In de maand november valt altijd de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Het kerkelijk jaar begint met de adventsperiode, de tijd van de voorbereiding op de komst van Christus in de wereld.
Die adventsperiode omvat de vier zondagen voor Kerst en wie goed terugrekent, ziet dat dan het einde van het voorgaande jaar in november valt.
Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar - die ook wel voleindingszondag wordt genoemd - gedenken we degenen die ons in het afgelopen jaar door de dood zijn ontvallen. Zij zijn in elk geval nog levend in onze herinnering. Maar leven zij ook op andere wijze voort? Is er leven na de dood? Hoe is dat dan? Zal er herkenning zijn?
We vinden over deze vragen ook een mooi verhaal in de Bijbel, in Lucas 20: 27-38.
Het laatste woord is daarover nog niet gesproken en ook nu klinkt het laatste woord niet. Dat
zal gesproken worden door God wanneer Hij de wereld tot voltooiing brengt. Als mensen hebben we daar wel bepaalde beelden en gedachten bij. Jezus zegt dat wie deelheeft aan de opstanding, deel heeft aan een andere wereld. In die wereld is alles anders dan wat we nu kennen: er wordt niet gehuwd. Er zal geen man zijn en geen vrouw, geen homo of hetero, geen blank of zwart, geen oud of jong. De tegenstellingen zijn opgeheven, want wij zullen zelf geheeld zijn. Ik zeg ‘wij’, want ik geloof graag dat ook wij daaraan deel zullen hebben. Wij zullen niet meer sterven, maar zijn als de engelen.
Dat de tegenstellingen opgeheven zullen zijn, kunnen we ons moeilijk voorstellen. Juist aan die tegenstellingen ontlenen we een groot deel van onze identiteit. Het is als met de opstanding van Christus: niet opnieuw hetzelfde lichaam, maar wel weer dezelfde persoon. Het lichaam waarin Hij na zijn opstanding verschijnt is totaal anders dan het aardse lichaam dat gestorven was. En dan toch: zijn leerlingen herkennen Hem. Zo heb ik de hoop dat we in de wereld van de opstanding elkaar als engel zullen herkennen. Niet door de uiterlijke gelaatstrekken, maar door het innerlijk licht. Het kan geen kwaad daar nu al iets van te laten zien.
Jezus spreekt over de komende wereld. Is dat een plaats die nog komt of een tijd die nog komt?
Of misschien beide? Jezus zegt ook: ‘Hij is geen God van doden, maar van levenden, want voor hem zijn allen in leven.’ Er is in onze cultuur een sterke neiging om de wereld om ons heen die we kunnen zien, vasthouden en tellen, te beschouwen als alles wat er is. Als we onze cultuur met recht christelijk willen noemen, kunnen we ons daar niet toe beperken. Dan zullen we een fundamentele openheid moeten hebben naar andere dimensies in het bestaan en buiten dit bestaan. Zonder die openheid kunnen we de bijbel en de traditie moeilijk op de juiste waarde schatten. Wat Jezus zegt, geeft mij de indruk dat de komende wereld er al wel is, maar dat zij nog voor ons ontsloten moet worden. De wolk van getuigen waarover de bijbel spreekt, krijgt dan bijna iets tastbaars. Bijna; we kunnen er nog net niet bij. Om erbij te kunnen, krijgen we een eeuwigheid de tijd.
Zo delen we in de verwachting van de kerk der eeuwen, de verwachting om zo te zeggen van Willibrord, Maarten en Nikolaas die in de liederen 743-745 bezongen worden. Lied 823 is echter vooral een lied over het wonen op de aarde, onze aardse tijd, ons zoeken en verdwalen, onze werkelijkheid en onze dromen, verlangen en teleurstelling. Ons eigen leven en het leven van hen met wie we samen hebben geleefd, die we hebben liefgehad. Met wie we hebben gelachen en gehuild, die ons hebben gestimuleerd en geremd, aan wie we ons hebben opgetrokken en tegen wie we ons hebben afgezet. ‘Het hele lied’, schrijft Jan Wit, de dichter van het lied, is bedoeld als een bevestiging zowel van de opdracht van de mensen om de aarde trouw te blijven als van de noodzakelijkheid van onthechting.’ Aan de ene kant vasthouden en aan de andere kant loslaten. Laten wij de herinnering hooghouden aan hen die ons zijn voorgegaan en hen toevertrouwen aan Gods licht.
Ds. Dick Snijders
Bron: Onderweg november 2024
